Weergaven: 249
Een Vaccin voor bijen
Begin dit jaar meldden verschillende kranten de geboorte van het eerste vaccin voor bijen. De Estse onderzoekster Dalial Freitak vond een manier om bijen immuun te maken voor Amerikaans Vuilbroed. Het Amerikaans bedrijf Dalan Animal Health dat ze zelf mee oprichtte werkte de techniek verder uit en ontwikkelde het bijenvaccin. Het fijne aan de techniek is dat we door het vaccineren van één enkele bij de hele kolonie kunnen beschermen. Het lokale vaccinatiecentrum hoeft dus niet te heropenen.
Die ene bij dat is natuurlijk de koningin. Zij krijgt het vaccin toegediend. Niet via een prik, daarvoor is haar bovenarm niet dik genoeg, maar door het verwerken van het vaccin in de suikerdeeg die vlak na de geboorte aan de koningin wordt gevoed.
Vaccin tegen bacterie die Amerikaans vuilbroed veroorzaakt
Het vaccin bevat kleine dosissen van de sporen van Paenibacillus larvae, de bacterie die het Amerikaans Vuilbroed veroorzaakt. De koningin reageert hierop door de eiwitten uit haar eiwit-vetlichaam te binden aan de vreemde indringer waarmee ze deze neutraliseert. Via het vitellogenine in haar eiwit-vetlichaam geeft ze immuniteit mee in de eitjes die ze legt. Mogelijk wordt deze werking nog versterkt door de voedersappen die de huisbijen produceren en aan de jonge larven voeden.
Voor de Amerikaanse imkers is dit vaccin een hele opluchting. Amerikaans vuilbroed is een ziekte die over de oceaan veel frequenter voorkomt dan bij ons. De ziekte is uiterst besmettelijk en moeilijk uit te roeien. Eén gestorven en uitgedroogde larve kan tot een miljard sporen van de bacterie bevatten en om een jonge larve ziek te maken zijn slechts een 10 tal sporen nodig. De sporen zijn tot wel 70 jaar actief op geïnfecteerd bijenteeltmateriaal. Hygiëne aan de bijenhal is dus heel belangrijk om de verspreiding van de ziekte te voorkomen.
De firma van Dalial Freitak die het vaccin ontwikkelde werkt momenteel ook aan een gelijkaardig vaccin voor het Europese Vuilbroed. In een volgende fase bekijken ze of ook de ontwikkeling van vaccins tegen de verschillende virussen die bijenvolken aantasten mogelijk zijn.
Bijenvaccin
Het toedienen van het vaccin zal vooral zaak zijn voor koninginnenkwekers. Zij kunnen binnenkort koninginnen aanbieden die resistent zijn voor varroa en daarnaast nu ook immuun voor Amerikaans Vuilbroed. Een extra troef. Verwacht wordt dat de eerste vaccins aan het einde van dit jaar toegediend kunnen worden.
Over Amerikaans Vuilbroed
Amerikaans Vuilbroed is een aangifteplichtige ziekte. Dat wil zeggen dat zodra je de ziekte opmerkt in je bijenvolk je verplicht bent deze te melden aan de lokale controle eenheid van het FAVV. In ons geval is dat bij info.ANT@favv.be
De ziekte wordt veroorzaakt door de sporen van Paenibacillus larvae bacterie en tast de jonge larven aan. Jonge en volwassen bijen kunnen de sporen ook dragen. Zij worden er niet ziek van maar kunnen ze wel verder verspreiden en zo andere bijenvolken ziek maken.
De aanwezigheid van de sporen leidt niet automatisch tot de ziekte. Volken met een sterk hygiënisch gedrag zullen in staat zijn geïnfecteerde cellen tijdig te poetsen en op te ruimen.
In Amerika wordt bij vaststelling van het Amerikaans Vuilbroed antibiotica toegediend aan de bijenvolken. In Europa is dat niet toegestaan omdat de resten ervan teruggevonden worden in de honing.
De ziekte komt bij ons niet frequent voor. Een uitbraak is zeldzaam. Vorig jaar hadden we er één nabij Lokeren. Om verspreiding van de ziekte te voorkomen wordt dan een schutkring van enkele kilometer ingesteld waarbinnen geen vervoer van bijen en bijenteeltmateriaal meer toegelaten is. De bijenvolken en materialen op de stand waar de ziekte werd vastgesteld worden afgebrand. Ben je als imker aangesloten bij FAVV dan krijg je alle kosten hiervoor terugbetaald.
Herkennen Amerikaans Vuilbroed
De volgende symptomen kunnen wijzen op Amerikaans vuilbroed:
- celdeksels zakken in en vertonen kleine gaatjes
- celdeksels lijken soms wat donkerder dan normaal
- onaangename geur waar te nemen
- heel wat gaten, lege cellen tussen het gesloten broed
- inhoud van aangetaste cellen is bruin en slijmerig
Voorkomen Amerikaans Vuilbroed
Voorkomen doe je door hygiënisch te werken in je bijenhal en door roverij van andere bijenvolken te vermijden. Voer je bijen ook nooit met honing waarvan je de afkomst niet kent, gebruik bij voorkeur enkel honing die je zelf hebt geoogst.
Lees meer over het vaccin op de website van de Standaard en VRT Nieuws