Weergaven: 10
Kunnen we aan de hand van het geluid een nest van Aziatische hoornaars opsporen?
De Aziatische hoornaar (Vespa velutina) is een invasieve soort die onze honingbijen en andere bestuivers bedreigt. Voor imkers en natuurbeschermers is het van groot belang om nesten snel te vinden en te verwijderen. Nieuw onderzoek toont aan dat deze nesten een uniek geluid produceren dat kan worden gebruikt om ze op afstand te detecteren. Met richtmicrofoons en slimme signaalanalyse wordt het mogelijk om aan de hand van het zoemgeluid een nest van Aziatische hoornaars op te sporen, zonder het te storen.
Het unieke geluid van een Aziatische hoornaar
Onderzoekers van de Universiteit van Southampton (School of Engineering) en het Institute of Sound and Vibration Research ontdekten dat nesten van Aziatische hoornaars een fundamentele frequentie produceren van 125 hertz met een geluidsniveau rond 51 decibel – vergelijkbaar met een normaal gesprek.
Ter vergelijking:
- Europese hoornaar: ~110 Hz
- Aziatische hoornaar: ~125 Hz
- Honingbij: ~210 Hz
Dit duidelijke verschil maakt het mogelijk om nesten van verschillende soorten van elkaar te onderscheiden met behulp van geluidsopnames.
Hoe het onderzoek werd uitgevoerd
In Jersey observeerden en maten de onderzoekers twee nesten van Aziatische hoornaars en één nest van Europese hoornaars, vóór ze werden vernietigd. Met een richtmicrofoon konden ze het geluid tot op 20 meter afstand registreren. Vervolgens vergeleken ze deze opnames met die van honingbijen.
“We hebben twee nesten van Aziatische hoornaars en één nest van Europese hoornaars op Jersey geobserveerd en gemeten, vóór ze werden vernietigd. We ontdekten dat de fundamentele frequentie 125 hertz is en dat het nest tot op ongeveer 20 meter afstand kan worden gedetecteerd met een richtmicrofoon. We hebben ook Europese hoornaars en honingbijen opgenomen om te bepalen of we de frequenties kunnen onderscheiden. De fundamentele frequentie van de Europese hoornaar is ongeveer 110 hertz en die van honingbijen ongeveer 210 hertz. Het was geweldig nieuws om te ontdekken dat de frequentie uniek is voor elke soort, zodat ze van elkaar te onderscheiden zijn.”
— Sophie Gray, Universiteit van Southampton
Detectieafstand AH nest
Imkers en spotters besteden in de zomermaanden heel wat vrije tijd aan het opsporen van nesten van Aziatische hoornaars om ze daarna te laten verdelgen. Vaak gebeurt dat met de lokpotmethode of door een zender aan een gevangen hoornaar te bevestigen, waarmee een nest tot op een kilometer afstand kan worden gelokaliseerd. In de laatste meters van zo’n zoektocht zou een richtmicrofoon een waardevolle aanvulling kunnen zijn: metingen tonen aan dat het zoemgeluid van een nest tot op circa 20 meter afstand te horen is. Zo kunnen spotters, bestrijdingsteams of zelfs tuinaannemers die snoeiwerken uitvoeren in hagen het nest opsporen zonder het direct te benaderen, wat het risico op aanvallen verkleint en het zoeken in moeilijk toegankelijke plaatsen vergemakkelijkt.
Luister zelf: het geluid van een nest Aziatische hoornaars
Het geluid van een nest Aziatische hoornaars klinkt als volgt:
Om het verschil in geluidsfrequentie te horen, hebben we een korte audio-illustratie gemaakt:
1️⃣ Aziatische hoornaar – 125 Hz
2️⃣ Europese hoornaar – 110 Hz
3️⃣ Honingbij – 210 Hz
Wat brengt de toekomst?
Sophie Gray start binnenkort een doctoraatsonderzoek naar de akoestische detectie van Aziatische hoornaars. Met verdere ontwikkeling kan deze techniek een belangrijke rol spelen in de strijd tegen deze invasieve soort – en daarmee in de bescherming van onze bijen.